Datering

Woonhuis 't Keern

Waarschijnlijk is dit huis aan het begin van de achttiende eeuw gebouwd. De bewoners zijn altijd als kleine boeren en tuinders werkzaam geweest. Gegevens uit 1832 vermelden landbouwer Jan de Haan als eigenaar. Twee kleinzoons van hem waren de laatste bewoners. De een was veehouder en de ander was melkventer. Zij hebben het huis tot 1955 bewoond. Het huis is in 1972 in fragmenten afgebroken en direct in het buitenmuseum herbouwd. Vermoedelijk heeft het voorhuis lang geleden als winkeltje gediend. Het pand werd in zeer vervallen staat aangetroffen; sinds ruim 20 jaar opslag boerenbedrijf; vooral het schoorsteenkanaal dreigde het hele dak om te drukken: toch bleek het hele houten interieur nog bij de herbouw toegepast te kunnen worden met slechts minimale vervanging of toevoegingen (zolder en kamervloeren zijn wel vervangen). Het pand geeft zodoende de bouwkundige toestand weer van de laatste 100 jaar, waarin weinig of niets gewijzigd was. Uitzondering hierop zijn de voorpui en het schuitenhuis.

Uitgebreide beschrijving

Voorhuis (winkeltje) met zijkamertje; middenkamer met 2 bedsteden, stookplaats (schouwtje) en kelder midden onder de kamer; achterhuis als stal en werkruimte waarin regenbak, tijdelijke bedstede in stal en toegang tot aangebouwd schuitenhuis. Voorpui: Aanvankelijk zou de toen nog te modern geachte pui in oudere steen herbouwd worden, maar een overgeleverde annecdote deed besluiten de aangetroffen pui uit ca. 1910 te handhaven: een paard voor een passerende wagen, op weg naar de Hoornse kaas¬markt, viel dood en tuimelde door de voorgevel naar binnen, waarna deze op kosten van de "rijke kaasboer" vernieuwd werd. Schuitenhuis: Deze is een toevoeging die niet aan dit pand voor-kwam maar bij dergelijke bedrijfjes in West-Fries-land van wege de vaarpolders zeer gebruikelijk was; al of niet direct tegen het woon-bedrijfspand. De situering en aard van dit pand maakte het mogelijk ook dit typerende element hier logisch in het West-Friesche buurtje in te voegen. Het is geen exacte copie van een bestaande, maar algemene kenmerken zijn aan specifieke situatie aangepast. Details exterieur: In de zijgevel is de ernstige verzakking te zien van het later aangebouwde en ook later versteende achterhuis. Eveneens een ongewoon zolderbalkanker, waarvoor een deurgeheng toegepast bleek dat binnen in de kamer aan de balk zichtbaar is. In de versteende achterpui is de stenen voeting van de oorspr. houten pui met middendeur nog te zien. De makelaar op de voorgevel is een kopie van een (inmiddels ook verdwenen) exemplaar te Westwoud dat aan de beschrijving van het verdwenen origineel beantwoorde. Details interieur: De kamers waren nog nooit behangen geweest; wel het interieur van de twee bedsteden (om praktische redenen is het behang daar niet weer toegepast en laat het de oorspr. eenmaal geschilderde toestand zien, waardoor ook het dichtgeplakte roostertje in het tussenschot weer vrij is). Het interieur vertoont vele sporen van vroegere reparaties en secondair gebruikt bouwmateriaal: vermoedelijk bestond de eerste houten bouwfase al grotendeels uit secondair materiaal; later idem gemoderniseerd en uitgebreid: de onderpui lijkt het enige onderdeel waar tenslotte eens nieuw bouwmateriaal is toegepast (op andermans kosten!). Antieke deuren zijn aangepast: tussendeur voor-middenkamer tot het onmogelijke, met tenslotte een compleet schilderijlijstje rond ingezaagd venstertje: een stel bedsteedeurtjes, al van oudere samengesteld, is ingekort om de brede staart van de staartklok ruimte te geven: De scharnieren van de oorspronkelijke achterdeur in de kamer waren, indien versleten, niet vervangen maar meerdere malen met betere aangevuld. Het kabinet vereiste een plaatselijk verhoogde zoldering en (mogelijk zijn voorganger) heeft lange tijd nog op een restant van de oorspronkelijke plavuizenvloer onder de houten kamervloer gestaan; achter deze kast werd de kamerwand nooit geschilderd, het plafond erboven deels ook niet. Op aanwijzing van een informante is de betegeling van de schouw in de woonkamer blank gelaten: d.w.z. de beschilderde tegeltjes zijn niet overgeverfd, hoewel de aangetroffen tegelrestanten en het gietijzeren haardplaatje vele verflagen vertoonden (bij de herbouw waren aanvankelijk witte tegeltjes toegepast; in dezelfde roodbruine verf als gehele kamer overschilderd). De aangetroffen tegelscherven betroffen zowel polygroom, blauw en mangaan (w.o. pilaster)tegels. Nu is een (waarschijnlijk te fatsoenlijke) tegelcompositie aangebracht met roetbaan tussen incomplete pilasters. Een eigenlijk te modern detail dat gebleven is betreft WO-II toen een bomscherf via de voordeur en de tussenwand, in een openstaand bedsteedeurtje bleef steken: een stervormig gaatje in de wand en een gerepareerde splinter in het deurtje.

Identificatie
Titel
Woonhuis 't Keern
Objectnummer
HN-1
Objectcategorie
Gebouwen
Objecttype
  • woonhuis
    Woonhuizen zijn huizen waarin gewoond wordt.
  • winkel (pand)
    Winkels zijn gebouwen waar goederen aan consumenten verkocht worden. (Van Dale)
  • botenhuis
    Gebouw boven water voor de opslag van boten.
  • stal
    Vrij grote structuren voor het onderbrengen van vleeskoeien; gebruik 'koeienstallen' voor kleine tot vrij grote structuren bedoeld voor melkvee, vleeskoeien of stieren; gebruik 'schutstallen' voor vrij kleine onderkomens met ten minste één open zijde. (AAT-Ned)
Werk
Breedte
539 cm
Diepte
1025 cm
Museum
Zuiderzeemuseum Enkhuizen
Vervaardiging
Datering
Verwerving en licentie
Verworven
schenking 1972
Copyright
BY-SA
Locaties
  • Hoorn NH
Reproductie
Vervaardiger van reproductie
N.J. Steltenpool , N.J. Steltenpool , Frank Bedijs