Download
Datering

Schaats

Een meer kunstzinnige manier van schaatsversiering is de toepassing van houtsnijkunst op het schaatshout, een oude vorm van volkskunst, die ’s winters door boeren en arbeiders in het werkloze winterseizoen werd beoefend op gebruiksvoorwerpen als stoven en mangelplanken. Een bekend voorbeeld van houtsnijwerk op schaatsen betreft de schaatsen van burgemeester Koopmans, die in de winter van 1763 op 1764 van Den Haag naar Leeuwarden reed. Zijn schaatsen zijn aan de onderkant kunstig gesneden in de vorm van een symmetrische adelaar. Een enkele keer wordt het gehele schaatshout van houtsnijwerk voorzien. Dit gebeurde onder andere in Marken, waar al een traditie in houtsnijkunst bestond. In Friesland kreeg Hendrik Tekstra uit Dronrijp in het laatste kwart van de 19e eeuw bekendheid met zijn houtsnijkunst op schaatsen. Ook hij benutte het hele houtje met uitzondering van de hak en het deel onder de bal van de voet om versieringen aan te brengen. Daar zou immers de meeste slijtage op het houtje ontstaan. De versieringen zijn puur figuratief. Versierd met houtsnijwerk in geometrische patronen en inscriptie anno 1885 K.S.U. oud 20 jaar. Deze schaatsen zijn versierd met houtsnijwerk in geometrische patronen en een inscriptie anno 1885 K.S.U. oud 20 jaar.

Versierd met houtsnijwerk in geometrische patronen en inscriptie anno 1885 K.S.U. oud 20 jaar.

Identificatie
Titel
Schaats
Objectnummer
001539
Objectcategorie
Huisraad
Objecttype
  • schaats
    Gebruiksvoorwerpen ieder bestaande uit een langwerpig, geslepen ijzer, bevestigd in een houten of metalen voetrust die met banden of riemen onder de voet wordt vastgemaakt of met een schoen één geheel vormt, waarmee men zich over het ijs voort kan bewegen.
Werk
Breedte
6.0 cm
Hoogte
12.0 cm
Lengte
42.0 cm
Museum
Zuiderzeemuseum Enkhuizen
Vervaardiging
Datering
Materiaal
  • hout
    Hout is een bouwmateriaal, afkomstig van boomstammen en -takken. Naast merg, spint en schors vormt het daarvan het voornaamste bestanddeel. Ten noorden van de Alpen is hout van oudsher het belangrijkste bouwmateriaal. Onderscheiden worden naaldhout van naaldbomen (dennen, grenen, vuren) en loofhout van loofbomen (eiken, beuken enz.). De stammen werden meestal in het groeigebied gekantrecht en per vlot of in een schip over water vervoerd. De houthandel en -nijverheid concentreerden zich in Nederland vooral in Dordrecht, Amsterdam, Deventer en later ook in de Zaanstreek. Voor regionaal gebruik concentreerde de houthandel zich ook in plaatsen als ’s-Hertogenbosch, Schoonhoven en Tiel. (Haslinghuis)
Techniek
  • Houtsnijwerk
    Houtsnijwerk is hout, dat bewerkt is met een stuk snijdgereedschap, waardoor het een bepaalde vorm krijgt. Dit wordt dan op bijvoorbeeld klokken of meubilair aangebracht om het er mooier uit te laten zien. Vroeger was dit het ambacht van de houtsnijder en de beeldsnijder, tegenwoordig wordt het vaak machinaal met een freesmachine aangebracht. (Wikipedia)
Aankoop & Licentie
Verworven
schenking 10 februari 1950
Licentie
BY-SA
Locaties
  • Enkhuizen
Reproductie
Vervaardiger van reproductie
Picturae

Trefwoorden

Uit de Zuiderzeecollectie

Gerelateerd